[ Pobierz całość w formacie PDF ]
nowelizacji Konstytucji PRL.
Wystarczy przypomnieć niektóre:
- memoriał Episkopatu Polski do Rządu PRL w sprawie zagrożeń biologicznych i moralnych
Narodu polskiego N.1929/70/P., z 18 VI 1970 r.;
- memoriał Episkopatu Polski do Rządu PRL o wolności religijnej jako podstawie
normalizacji stosunków między Państwem a Kościołem N.226/75/P., z 31 X 1973 r.;
- memoriał Episkopatu Polski do Rządu PRL w sprawach istotnych kultury chrześcijańskiej w
Polsce z 30 I 1974 r.;
- memoriał Episkopatu Polski o wychowaniu młodzieży dla Komitetu Ekspertów do
opracowania raportu o stanie oświaty w PRL z 23 III 1972 r.;
- uwagi do projektu ustawy w sprawie zapobiegania i zwalczania pasożytnictwa społecznego
z 15 V 1971 r.;
- Deklaracja w sprawie wychowania katolickiej młodzieży w Polsce z 14 IX 1973 r.;
- pismo do Rządu PRL w sprawie zgodnego z Konstytucją naszego Państwa zabezpieczenia
wolności sumienia i wyznania kształcącej się młodzieży przede wszystkim studentów -
N.226/74/Pz24M974 r.;
- uwagi Episkopatu Polski do projektu Kodeksu pracy -N.820/74/P., z 6 IV 1974 r.
Przedstawiając te postulaty, Episkopat Polski ma nadzieję, że Komisja Nadzwyczajna dla
przygotowania Projektu ustawy o zmianie Konstytucji PRL jak i Sejm rozważą i uwzględnią
nasze zastrzeżenia, wnioski i postulaty z takim zainteresowaniem, z jaką troską o przyszłość
naszej Ojczyzny i Narodu Polskiego je przedkładamy.
Wierzymy, że te elementarne postulaty zdrowego ustroju zostaną uwzględnione w
przygotowywanym przez KomisjÄ™ nadzwyczajnÄ… Projekcie Ustawy Konstytucyjnej.
Episkopat Polski zastrzega sobie prawo do dodatkowej wypowiedzi po zapoznaniu siÄ™ z
oficjalnym projektem zmian w Konstytucji.
W imieniu Episkopatu Polski
Przewodniczący Konferencji Episkopatu + Stefan Kardynał Wyszyński Prymas Polski
Sekretarz Konferencji Episkopatu Biskup Bronisław Dąbrowski
Pismo Okólne" 1989, nr 51 - 52, s. 34 - 40 [także w: Kościół Katolicki o Konstytucji
(Wybrane dokumenty z lat 1947-1991). Wyboru dokonał i wstępem opatrzył
M.T.Staszewski, Warszawa 1991, s. 23 - 29; inna stylizacja (nieautoryzowane
tłumaczenie z języka włoskiego) w: Kultura" Paryż 1976, nr 5, s. 70 - 75].
1976 r., styczeń 17, Warszawa. List prezesów Klubów Inteligencji Katolickiej i
redaktorów naczelnych wydawnictw katolickich w sprawie projektowanych zmian w
Konstytucji PRL.
Do
PrzewodniczÄ…cego Komisji Nadzwyczajnej
dla przygotowania Projektu Ustawy o Zmianie Konstytucji
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Prof. Dra Henryka Jabłońskiego
Przewodniczącego Rady Państwa PRL
Warszawa
Zapowiedz zmian w Konstytucji i powierzenie specjalnej Komisji Sejmowej opracowania
projektu zmian stawia obywateli w obliczu ważnego aktu w życiu państwa i narodu.
Obojętność wobec tej sprawy, traktująca ją jako akt, na który obywatele nie mają wpływu, nie
byłaby wyrazem zdrowych stosunków społecznych. Dlatego w poczuciu naszych praw i
obowiązków obywatelskich przedkładamy niniejsze uwagi do projektowanej zmiany
Konstytucji, w przekonaniu, że prawo do wyrażania takich opinii zostanie uszanowane.
1. Konstytucja jest najwyższym aktem prawnym, który ma utwierdzić suwerenność państwa,
oraz podmiotowość narodu w ustanowieniu praw i urządzeń społecznych.
Stanowiąc podstawę całego systemu prawnego jest ona również ważnym czynnikiem
moralnym życia narodowego, gdy ustanawia i zabezpiecza sprawiedliwe dla wszystkich
prawa, stwarza obywatelom warunki współstanowienia o losach państwa i narodu oraz gdy
strzegąc jego suwerenności stanowi podstawę do równoprawnego uczestnictwa państwa w
życiu międzynarodowym.
Stosunek do ustawy zasadniczej - w zależności od jej postanowień, charakteru i trybu
powstawania - kształtuje w konsekwencji pozytywnie lub negatywnie poczucie prawne i
kulturę polityczną społeczeństwa.
Z tych założeń wychodząc patrzymy na zapowiedz zmiany Konstytucji.
Podmiot życia publicznego - społeczeństwo polskie - składa się z ludzi różnych przekonań i
poglądów na świat. Stąd przeprowadzone w Konstytucji zmiany - o ile mają być afirmowane
w sumieniu obywateli respektować muszą ten charakter narodu i
społeczeństwa. Uszanować muszą jego chrześcijańską przeszłość i terazniejszość,
respektować wartości oparte o jego tradycje i kulturę, oraz ugruntowane przez historię
poczucie obywatelskości. Z tych samych względów istotne jest, czy projektowane zmiany
wychodzić będą naprzeciw tym oczekiwaniom społecznym, które wielokrotnie były
przedmiotem oficjalnych zapowiedzi, zwłaszcza w różnych ważnych i krytycznych momen-
tach, że ewolucja wewnętrzna zmierzać będzie w kierunku stałego wzrostu różnorodnych i
autentycznych form życia społecznego, a przez to i w kierunku zwiększenia rzeczywistego i
świadomego współuczestnictwa w duchowym i materialnym rozwoju Polski.
Obowiązująca Konstytucja z 1952 roku jest ustawą zasadniczą, która mogłaby i powinna być
ulepszona. Idzie wszakże o zasięg i kierunek zmiany, o zgodność proponowanych zmian z
tymi zasadami i oczekiwaniami, i wreszcie o - zamknięty datą lutego br. - stosunkowo szybki
tryb ich opracowania, stwarzający niebezpieczeństwo pozostawienia na boku opinii
społecznej.
2. Sądzimy, że zmiany w ustawie zasadniczej nie powinny naruszać w jakiejkolwiek -
bezpośredniej czy pośredniej - formie zasady równości wszystkich obywateli.
W taki sposób odczuwamy projektowane wprowadzenie do Konstytucji zasady kierowniczej
roli PZPR. Nadanie bowiem temu istniejÄ…cemu faktowi politycznemu charakteru zasady kon-
stytucyjnej posiada wymowę różnicującą obywateli. Partia opiera się o zasady materializmu
filozoficznego, propaguje je i walczy o nie, stąd też jej stanowisko nie może być
konstytucyjnie wiążące dla wszystkich obywateli, a przynależność do niej ze względu na
przesłanki ideowe obejmować może tylko część obywateli.
Istotną różnicę stanowi zarazem, czy partia spełniając kierowniczą rolę polityczną ma
obowiązek zabiegać o wyrażanie jej zaufania społecznego, precyzując każdorazowo, jak tę
rolę rozumie i zamierza realizować - czy też pełni ją z mocy samego aktu konstytucyjnego.
Projektowany przepis utwierdzając nadrzędność partii nad społeczeństwem - w tym
nadrzędność światopoglądowej polityki partii nad społeczeństwem w swej ogromnej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]