[ Pobierz całość w formacie PDF ]
związana z wysiłkiem występuje w wyniku naraże-
dowiskowych) lub wtórnie do nadmiernej produk-
nia na wysoką temperaturą otoczenia. Tę postać
cji ciepła przez organizm.
często można obserwować u osób starszych pod-
czas fali upałów [111]. Postać udaru cieplnego
Do hipertermi związanej z działaniem czynników
związana z wysiłkiem fizycznym częściej występu-
środowiskowych dochodzi kiedy ciepło (zwykle
je u zdrowych, młodych osób. Rozwija się ona
dzięki promieniowaniu) jest absorbowane przez or-
w wyniku wykonywania intensywnego wysiłku
ganizm szybciej niż może być eliminowane dzięki
fizycznego przy wysokiej temperaturze otoczenia
mechanizmom termoregulacji. Hipertermia może
i/lub wysokiej wilgotności powietrza [112]. Zmiertel-
się manifestować w szeregu coraz poważniej-
ność w przebiegu udaru cieplnego wynosi 10 do
szych stanów klinicznych, od objawów przegrza-
50% [113].
nia (heat stress) poprzez wyczerpanie cieplne,
i udar cieplny do zespołu niewydolności wielona-
CZYNNIKI PREDYSPONUJCE
rządowej, a niekiedy nawet zatrzymania krąże-
nia [108].
U osób w podeszłym wieku wzrasta ryzyko hiper-
termii. Wynika to z współistniejących chorób, przyj-
Hipertermia złośliwa jest rzadką jednostką chorobo-
mowanych leków, zaburzeń mechanizmów termore-
wą związaną z zaburzeniami równowagi wapniowej
gulacji, a niekiedy z braku właściwej opieki. Do
w mięśniach, prowadzącą do wystąpienia skurczów
czynników ryzyka należą: brak aklimatyzacji, od-
mięśni i zagrażającego życiu przyspieszenia proce-
wodnienie, otyłość, alkohol, choroby układu serco-
sów metabolicznych. Do rozwinięcia się choroby do-
wo-naczyniowego, choroby skóry (łuszczyca, egze-
chodzi u predysponowanych genetycznie osób w wy-
ma, oparzenia, sklerodermia, mukowiscydoza),
niku stosowania u nich wziewnych środków znieczu-
nadczynność tarczycy, pheochromocytoma oraz
lających lub depolaryzujących leków zwiotczających
stosowanie niektórych leków (antycholinergicz-
mięśnie [109, 110].
nych, diamorfiny, kokainy, amfetaminy, fenotiazyn,
sympatykomimetyków, blokerów kanału wapniowe-
Podstawowe objawy i sposób leczenia przegrzania
go, ²-blokerów).
i wyczerpania cieplnego są ujęte w tabeli 7.2.
Tabela 7.2. Przegrzanie (heat stress) i wyczerpanie cieplne
Objawy Leczenie
Przegrzanie (heat stress) Temperatura prawidłowa lub nieco Odpoczynek
podniesiona Uniesienie obrzękniętych kończyn
Obrzęki z przegrzania: stóp i okolicy kostek Ochładzanie
Utrata przytomności z przegrzania Nawadnianie doustne
spowodowana rozszerzeniem naczyń Uzupełnienie soli
w wyniku działania wysokiej temperatury
Kurcze cieplne: utrata sodu powoduje
wystÄ…pienie kurczy
Wyczerpanie cieplne Reakcja systemowa na długotrwałe Jak powyżej
narażenie na wysoką temperaturę (godziny W ciężkich przypadkach należy rozważyć
do dni) dożylne podanie płynów oraz okłady z lodu
Temperatura > 37°C a
Bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty,
tachykardia, hipotensja, nadmierne pocenie,
bóle mięśniowe, osłabienie, kurcze
Zagęszczenie krwi
Hiponatriemia, hipernatriemia
Może gwałtownie ulec pogorszeniu i przejść
w udar cieplny
167
Rozdział 7
OBJAWY KLINICZNE pacjenta do szpitala. Celem leczenia jest obniże-
nie temperatury gÅ‚Ä™bokiej do okoÅ‚o 39°C. Pacjent
Udar cieplny przypomina objawy wstrząsu septyczne- z ciężkimi objawami udaru cieplnego powinien być
go. Wynika to z działania podobnych mechanizmów, leczony w warunkach intensywnej terapii. Należy
które są odpowiedzialne za jego rozwój [114]. Obja- ciągle monitorować stan hemodynamiczny pacjen-
wy obejmują: ta i na jego podstawie podejmować decyzje doty-
czące płynoterapii. Może być konieczne podawa-
temperaturÄ™ gÅ‚Ä™bokÄ… e" 40,6°C, nie dużych objÄ™toÅ›ci pÅ‚ynów. Zaburzenia elektrolito-
we należy korygować zgodnie z wytycznymi zawar-
ciepłą, suchą skórę (pocenie się występuje tymi w rozdziale 7a.
w 50% przypadków udaru cieplnego związanego
z wysiłkiem fizycznym), TECHNIKI CHAODZENIA
wczesne objawy: silne zmęczenie, ból głowy, om- Opisano kilka technik obniżania temperatury ciała
dlenie, przekrwienie twarzy, wymioty i biegunkÄ™, pacjenta, ale przeprowadzono tylko nieliczne bada-
nia naukowe, których celem było wykazanie która
zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowe- z nich jest najbardziej skuteczna. Proste techniki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]